• شنبه تا چهارشنبه عصرها
  • تلفن نوبت دهی ۰۴۱-۳۵۵۳۳۴۸۵ ، ۰۴۱-۳۳۲۰۴۸۱۸
  • ایمیل dr.abdollahifard@gmail.com

ارش ودیه

ارش ودیه :

• دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به فرد موردجنایت واقع شده و یا ولی یا اولیاء دم داده می شود.
• هر جنایتی که بر عضو کسی وارد شود و شرعا مقدار خاصی به عنوان دیه بر آن تعیین نشده باشد ،طبق قانون477 م.ا. جانی باید ارش بپردازد.
• ارش میزان خسارتی است که با در نظر گرفتن در صدی ازدیه ی کامله ی انسان و نوع و کیفیت جنایت به تجویز ماده 495 ق.م.ا. طبق نظر کارشناس تعیین می گردد.

شباهت هاي ديه وارش:

• الف : هردو برخسارتهاي جسماني پرداخت مي شود
• ب:براي تعيين ديه و ارش جاني ومجني عليه مي توانند مصالحه نمايند
• ج : ديه وارش زن ومرد تا ثلث ديه كامل ،مساوي است واز اين مقدار به بالاديه وارش زن نصف ديه وارش مرد است
• د:مسئول پرداخت ديه وارش خود جاني است مگر در برخي موارد كه عاقله مسئول پرداخت آن است
• ذ: ديه وارش در يك عضويا منفعت قابل جمع نيستند بلكه يا ديه پرداخت مي شود يا ارش

تفاوتهاي ديه وارش :

• الف :مقدار ديه ثابت ومشخص است اما مقدار ارش ، ثابت ومشخص نيست بلكه بر اساس نظر كارشناسي و دادگاه تعيين مي شود
• ب :مرجع تعيين ديه ، شارع است اما مرجع تعيين ارش ،دادگاه است
• ج:جاني در تعيين نوع ديه مخير است اما در ارش چنين تخييري براي جاني وجود ندارد
• د :ديه منحصر در شش چيز است اما ارش منحصر در اين موارد نيست
• ذ :در تعيين ارش طول درمان و مدت معالجه مدخليت دارد اما درديه چنين چيزي مدخليت ندارد

اصول تعیین ارش:

بر مبنای هر کدام از(و یا تلفیق) دو مورد زیر است:
• ارش جنایت
تعیین در صدی از دیه ی کامل
بر اساس نوع جراحات یا صدمات اولیه
• ارش نقص عضوی
تعیین در صدی از دیه ی کامل
بر اساس نقص عضو ایجاد شده نهایی

ارش جنایت :

• در جراحات یا صدماتی که بدون نقص عضو بهبود یافته اند با در نظر گرفتن دیه ی جراحات و صدمات اولیه ارش تعیین می شود.
• نقص عضوی:
(Impairment)
• از دست دادن کل و یا قسمتی از یک عضوو یا کار آیی عملکرد یک دستگاه به صورت دائم را نقص عضوی می گویند.
• معیارتعیین میزان نقص عضو تاثیر آن در انجام فعالیت روزانه است ( (ADL:Activity Daily Living
• با استفاده از جداول مربوطه می توان کاهش عملکرد کل بدن ((WPI را با توجه به میزان نقص عضو آن دستگاه محاسبه کرد.
• يك عيب جسماني مربوط به آسيب يك عضو حركتي و يا يك اختلال فيزيولوژيكي مربوط به يكي از احشاي داخلي يا اعضاي حسي يا نقص زيبايي است و بر اساس ارزش همان عضو سنجيده مي شود و فرق بين كودك و جوان و پير درخصوص نقص عضو يك آسيب بخصوص وجود ندارد.

انواع نقص عضو در بدن انسان:

• 1- محدوديت حركات عضو دراثر آسيب مفصلي – عضلاني .
• 2- كاهش عملكرد عضو.
• 3- قطع عضوی كه ديه مقدر دارد.
• 4- فلج عضوی كه ديه ‌مقدر دارد.
• 5- نقصان اعمال فيزيولوژيك ارگانهاي داخلي مثل كليه ،كبد و طحال.
• 6- تغيير شكل عضو و نقص زيبايي.

زمان تعیین نقص عضوی:

• تعیین میزان نقص عضوی زمانی صورت می گیرد که حداکثر بهبودی مورد انتظار بالینی رخ داده باشد و نقص عضوی پایدار شده باشد.Permanant Impairment))
• حداکثر بهبود بالینی زمانی است که انتظارتغییر بیش از سه در صد در نقص عضو حاصل طی سه ماه آینده نباشد.

از کار افتادگی:

• ازكارافتادگي اثر نقص عضوي در كارآئي انسان است. اين اثر در مشاغل گوناگون متفاوت است و گاهي يك نقص عضوي كوچك، موجب تغييرشغل فرد و مانع ادامه كار درحرفه ي تخصصي خواهد شد.
• مثلاً‌ لرزش انگشتان دست راست نقص عضوي حدود ده درصد ارزش اندام فوقاني راست بوجود مي آورد كه ارش آن به ميزان پنج درصد ديه ي كامل انسان خواهد بود. اين ميزان نقص عضوي و ارش براي صدمه مذكور درهمه افراد برابر است اما اين نقص در يك جراح چشم و همه كساني كه به كار دقيق و ظريف اشتغال دارند سبب از كار افتادگي وي می گردد.

رای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور :

مستفاد از ماده 376 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370،
• ارش اختصاص به مواردی دارد که در قانون برای صدمات وارده به اعضاء بدن دیه تعیین نشده باشد.
• در ماده 442 قانون مزبور برای شکستگی استخوان اعم از آن که بهبودی کامل یافته و یا عیب و نقص درآن باقی بماند ، دیه معین شده است که حسب مورد همان مقدار باید پرداخت گردد .
تعیین مبلغی زاید بر دیه با ماده مرقوم مغایرت دارد.
• دیه شکستگی استخوان هر عضوی که برای آن دیه معینی تعیین شده است خمس آن می باشد و اگر معالجه و بدون عیب گردد،دیه آن چهارپنجم دیه شکستن آن است
• بنابراین در مورد نقص عضو ناشی از شکستگی استخوان فقط باید قائل به تعیین دیه بود و تعیین ارش زاید بر دیه محمل قانونی نداردو تورم و کبودی ناشی از شکستگی ارش ندارد.
• ماده ۵۶۸- درشکستگی عضوی که دارای دیه مقدر است، چنانچه پس از جنایت به گونه ای اصلاح شود که هیچ عیب و نقصی در آن باقی نماند، چهار بیست و پنجم دیه آن عضو(8%کل بدن) ثابت است و چنانچه با عیب و نقص اصلاح شود یا برای آن عضو دیه مقدری نباشد، ارش ثابت است مگر در مواردی که در این قانون خلاف آن مقرر شده باشد.
مبحث دهم قانون مجازات اسلامی ـ دیه دست و پا:
• ماده ۶۳۵- قطع کردن و یا از بین بردن هریک از دستها از مفصل مچ به شرط آنکه دارای انگشتان کامل باشد، موجب نصف دیه کامل است خواه مجنیٌ علیه دارای دو دست و خواه به هر علت دارای یک دست باشد.
• ماده ۶۳۶- قطع تمام انگشتان یک دست از انتهای انگشتان یا تا مچ، موجب نصف دیه کامل است.
• ماده ۶۳۷- قطع کردن و یا از بین بردن کف دستی که به هر علت دارای انگشت نمی باشد، موجب ارش است.
• تبصره ـ در قطع کردن و یا از بین بردن کف دستی که کمتر از پنج انگشت دارد، علاوه بر دیه آن انگشتان، نسبتی از ارش کف دست نیز ثابت است، بدین ترتیب که اگر مچ دست دارای یک انگشت باشد، علاوه بر دیه یک انگشت، چهارپنجم ارش کف دست و اگر دارای دو انگشت باشد، علاوه بر دیه دو انگشت، سه پنجم ارش کف دست و اگر دارای سه انگشت باشد، علاوه بر دیه سه انگشت، دوپنجم ارش کف دست و اگر دارای چهار انگشت باشد، علاوه بر دیه چهار انگشت، یکپنجم ارش کف دست نیز پرداخت می شود..
• ماده ۶۳۸- قطع دست دارای ساعد از آرنج، خواه دارای کف باشد خواه نباشد نصف دیه کامل دارد و قطع دست دارای بازو از شانه، خواه دارای آرنج باشد خواه نباشد، نصف دیه کامل دارد.
• ماده ۶۳۹- دستی که دارای انگشتان است اگر بالاتر از مفصل مچ و نیز دستی که دارای ساعد است اگر بالاتر از آرنج قطع گردد علاوه بر نصف دیه کامل، موجب ارش مقدار زائدی که قطع شده نیز می باشد.
• ماده ۶۴۰- قطع دست اصلی کسی که از مچ یا آرنج یا شانه دارای دو دست است، موجب نصف دیه کامل و قطع دست زائد موجب ارش است. تشخیص دست اصلی و زائد برعهده کارشناس مورد وثوق است.
• ماده ۶۴۱- دیه هریک از انگشتان اصلی دست، یک دهم دیه کامل است.
• ماده ۶۴۲- بریدن یا از بین بردن هر بند انگشت غیر شست، موجب یکسوم دیه آن انگشت و هر بند انگشت شست، موجب نصف دیه شست است.
• ماده ۶۴۳- دیه انگشت زائد، یک سوم دیه انگشت اصلی و دیه بندهای انگشت زائد، یک سوم دیه همان بند اصلی و دیه بند زائد انگشت اصلی یک سوم دیه بند اصلی همان انگشت است.
• تبصره ـ درصورتی که بند انگشت نقصان داشته باشد به همان میزان از مقدار دیه آن کاسته می شود.
• ماده ۶۴۴- دیه فلج کردن هر دست دوسوم دیه دست، دیه فلج کردن هر انگشت دوسوم دیه همان انگشت، دیه قطع دست فلج یک سوم دیه دست و دیه قطع انگشت فلج یک سوم دیه همان انگشت است.
• ماده ۶۴۵- دیه از بین بردن ناخن به طوری که دیگر نروید یا فاسد و معیوب بروید، یکدرصد دیه کامل و اگر بدون عیب بروید، نیم درصد دیه کامل می باشد.
• ماده ۶۴۶- احکام مذکور در دیه دست و انگشتان آن، در پا و انگشتان آن نیز جاری است.
مبحث دوازدهم ـ دیه دنده و ترقوه:
• ماده ۶۵۳- دیه شکستن هریک از دندههای محیط به قلب که از آن حفاظت می کند، یک چهلم دیه کامل و دیه شکستن هریک از دنده های دیگر، یک صدم دیه کامل می باشد.
• تبصره – کندن دنده موجب ارش است.
• ماده ۶۵۴- دیه موضحه هریک از دنده ها، یک چهارم دیه شکستن آن، دیه ترک خوردن هریک از دنده های محیط به قلب، یک هشتادم دیه کامل، و دیه دررفتگی آن، هفت ونیم هزارم دیه کامل است. دیه ترک خوردن هریک از دنده های دیگر هفت هزارم دیه کامل و دیه دررفتگی آنها پنج هزارم دیه کامل است.
• ماده ۶۵۵- قطع و از بین بردن دو استخوان ترقوه، موجب دیه کامل و هر کدام از آنها، موجب نصف دیه کامل است.
• ماده ۶۵۶- شکستن هریک از استخوانهای ترقوه درصورتی که بدون عیب درمان شود، موجب چهار درصد دیه کامل و در صورتی که درمان نشود و یا با عیب درمان شود، موجب نصف دیه کامل است.
• ماده ۶۵۷- دیه ترک خوردن هریک از استخوانهای ترقوه، سی ودو هزارم، دیه موضحه آن، بیست و پنج هزارم، دیه دررفتگی آن، بیست هزارم و دیه سوراخ شدن آن، ده هزارم دیه کامل است.

تقسيم ارش به ارش جزايي ومدني :

ارش مدني
كسري است كه صورت آن تفاوت قيمت صحيح و معيوب روز تقويم مال مورد معامله است و مخرج آن كسر، قيمت صحيح روزتقويم مي باشد.
اين كسر هرگاه ضرب در قيمت ثمن روز وقوع عقد شود ارش به دست مي آيد. يعني حاصل ضرب مزبور را اصطلاحاً ارش گويند.
گاه آن را ارش عيب گويند.
ارش جزايي
براي به دست آوردن ميزان ديه جرمي كه مستوجب ديه است در موردي كه مجني عليه انساني آزاد باشد فرض مي شود كه آن انسان اگر برده باشد قيمت صحيح و معيوب آن كدام است مابه التفاوت را تقسيم بر صحيح مي كنند و ضرب در ديه نفس مي نمايند اين ارش را در اصطلاح حكومت نيز مي نامند.

ارش نقص حاصل از استخوان معيوب:

• سؤال ـ در مواردى كه استخوان عضوى، مثل ساق پا، دچار شكستگى شده و به صورت معيوب جوش خورده، ديه خاصّى در نظر گرفته شده است. حال اگر در اثر اين عارضه، نقص عضوى نيز ايجاد شود، علاوه بر ديه تعيين شده جهت استخوان معيوب، تعيين ارش نقص عضو نيز موضوعيت دارد؟
• جواب: هرگاه آن نقص عضو از لوازم عادى شكستن استخوان باشد، ارش اضافى ندارد; ولى اگر چيزى اضافه بر شكستن استخوان و جوش خوردن نادرست آن باشد، ارش دارد.

ارش بافت نرم و عصبى دست:
• سؤال ـ چنان چه بر اثر شكستگى استخوان دست، يا ساير اعضا كه ديه معينى دارد، بافت نرم و یا عصبى از بين برود. آيا علاوه بر ديه شكستگى، ارش نيز به مجنىّ عليه تعلّق مى گيرد؟ چنانچه شكستگى منجر به از بين رفتن بافت نرم عصبى شود، و آن عضو كارآيى اوّليه خود را از دست بدهد، و دچار عوارضى مثل لنگيدن شود، آيا مى توان علاوه بر ديه شكستگى، به نسبت عدم كارآيى آن عضو ارش در نظر گرفت؟
• جواب: چنانچه آن عضو به كلّى از كار بيفتد، ديه شلی كه دو سوم ديه عضو است دارد. واگر به طور كامل از كار نيفتد، به همان نسبت از كار افتادگى از اين ديه محسوب مى شود.
ارش نقص راه رفتن:
• سؤال ـ شكستگى استخوان، موجب نقص عضو (در راه رفتن) نيز شده است; آيا علاوه بر ديه مربوط به شكستگى، مى توان براى نقص آن ارش تعيين نمود؟
• جواب: احتياط واجب آن است كه ارش نقص منفعت را نيز بپردازد.
• سؤال ـ در جراحاتى مانند حارصه، و همچنين در تغيير رنگ مانند كبودى، آيا التيام يا سرايت موجب كاهش يا افزايش ديه مى گردد؟
• جواب: التيام تأثيرى ندارد; ولى افزايش اگر نتيجه عادى و غير قابل اجتناب جنايت باشد، تأثير دارد.
• سؤال ـ در گواهى پزشكى قانونى عنوان شده: «متلاحمه ساعد دست راست، كه منجر به آسيب ديدگى عضلات محل گرديده…» آيا علاوه بر ديه متلاحمه، ارش آسيب ديدگى عضلات هم به آن اضافه مى شود؟
• جواب: در صورتى كه نتيجه آن از كار افتادگى نسبى آن عضو باشد، بايد محاسبه شود.
• سؤال ـ در گواهى پزشكى قانونى اين جمله آمده است: «جنايت باعث كوفتگى و ضربديدگى لگن شده است.» آيا صدمه مذكور ديه دارد، يا ارش، يا هيچ كدام؟
• جواب: اگر تنها اثر آن درد محل بوده باشد ديه و ارش ندارد; امّا اگر تغييرى، هر چند براى مدّتى، در عضو يا استخوان پيدا شود ارش دارد.
• سؤال ـ در گواهى پزشكى قانونى چنين ذكر شده: «داميه در ريشه انگشت شست ايجاد شده است.» آيا ريشه انگشت شست جزي انگشت است، يا جزي دست؟
• جواب: اگر عرفاً جزي انگشت باشد، حكم انگشت بر آن جارى مى شود.
• ـ در موارد جراحت متلاحمه، كه به فلج عضو مى انجامد، ولى با درمان مى توان از فلج شدن پيشگيرى كرد; بفرماييد:
• 1ـ آيا بر شخص مجروح واجب است خود را درمان كند؟
• جواب: چنان چه درمان آن ساده باشد، به طورى كه منتهى شدن به فلج عرفاً اسناد به مجروح داده شود، لازم است.
• 2ـ در صورت درمان، آيا مى توان هزينه هاى افزون بر مقدار ديه را از جانى گرفت؟
• جواب: آرى مى توان گرفت.
• سؤال – فقها در تعريف «نافذه» فرموده اند: «نافذه جراحتى است كه در اعضاي بدن فرو رود.» و در تبيين ماهيت «موضحه» فرموده اند: «جراحتى كه از گوشت بگذرد، و پوست نازك روى استخوان را كنار زده، و استخوان را آشكار كند.» لطفاً بفرماييد فرق بين اين دو جراحت چيست؟ آيا فرقشان اين است كه موضحه تا روى استخوان فرو مى رود، امّا نافذه علاوه بر آن از كنار استخوان هم عبور مى كند؟ اگر چنين است، چنانچه فقط نيم سانت از كنار استخوان عبور كند، در اينجا تفاوت نافذه با موضحه فقط نيم سانت است; امّا تفاوت ديه آن 5 شتر است! زيرا ديه موضحه 5 شتر، و ديه نافذه (در مرد) 10 شتر است. اين، چگونه قابل توجيه است؟
• جواب: نافذه آن است كه به مقدار كافى در بدن نفوذ كند; خواه مثل ماهيچه ها باشد، يا مواردى كه استخوان است، و از كنار استخوان به مقدارى كه عرفاً نفوذ ناميده شود بگذرد. و در موارد شكّ حكم نافذه جارى نمى شود.
• سؤال ـ اگر چيزى از يك طرف وارد بدن و از طرف ديگر خارج گردد. (مثل اين كه تيرى به بازوى شخص وارد، و از سمت ديگر خارج شود) ديه آن چقدر است؟
• جواب: يك جنايت محسوب مى شود.
• سؤال ـ آيا ديه جراحاتى كه در اثر ضربه واحد بر سطح عضوى كه دچار شكستگى شده حادث مى شود، مانند حارصه، داميه، تغيير رنگ، و امثال آن، بر ديه شكستگى افزوده مى شود؟
• جواب: آرى ديه شكستگى جدا از ديه جراحت است.
• نظريه ۷/۱۲۵۷ – ۱۳۷۱/۶/۳ ا . ح . ق . : اگر با يك ضربه چند عضو آسيب بيند ديه اعضاي مختلف يا ارش آنهاتداخل نمي كند و اگر با يك ضربه ، يك عضو صدمات مختلف بيند ديه آنها تداخل مي كند و ديه اكثر ملاك است .
• نظريه ۷/۱۴۲۰ – ۱۳۶۵/۲/۲۷ ا . ح . ق . : ديه فلج اعضاي بدن در مواردي كه ديه خاص در قانون تعيين نشده به صورت ارش است .
نظريه ۷/۱۲۳۲ – ۱۳۶۵/۴/۴ ا . ح . ق . : براي شكستگي لگن بايد ارش تعيين شود .

نظريه ۷/۴۲۵۸ – ۱۳۷۲/۶/۲۹ ا . ح . ق . : ديه و ارش مانعه الجمع نيستند . در موردي كه غير از شكستگي عارضه اي براي عضو ايجاد مي شود كه جدا از شكستگي آن است تعيين ارش آن وفق مقررات قانوني بلامانع است و در اين گونه موارد موردي از براي تداخل آنهانيست . عمد يا غير عمد بودن صدمه تاثيري در امر ندارد .
نظريه ۷/۵۷۰۱ – ۱۳۷۲/۱۱/۲ ا . ح . ق . : پرداخت ارش از نظر شرعي مهلت ندارد و پرداخت آن بايد فورا به موقع اجرا گذاشته شود ، مگر آن كه مجني عليه با تاخير آن موافقت داشته باشد

ویدیو های پیشنهادی :

تعویض مفصل در بیماری که به سختی راه می رفت : اینجا کلیک کنید

 مشاهده فیلم مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل و ران : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم نتیجه ی عمل تعویض مفصل زانو بعد از شش سال : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد تعریف تعویض مفصل و آرتروپلاستی چیست : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد تعویض مفصل ران در جانباز جبهه : اینجا کلیک کنید

 مشاهده ی فیلم در مورد تعویض مفصل دو زانو در بیمار 130 کیلویی: اینجا کلیک کنید.

 مشاهده ی فیلم در مورد جراحی ترمیم کپسول و تاندون های شانه : اینجا کلیک کنید.

 مشاهده ی فیلم در مورد جراحی آرتروسکوپی منیسک دیسکوئید پاره شده : اینجا کلیک کنید.

مشاهده ی فیلم در مورد پیوند انگشت قطع شده : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد جراحی کنترکچر دوپوئیترن دست: اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد ترمیم منیسک : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد درمان طبی آرتروز : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد پی آر پی و اورتوکین : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد نقش ورزش در درمان آرتروز : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد نتیجه جراحی آرتروسکوپیک بر روی منیسک آسیب دیده : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد فواید فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو کدامند : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد  قفل شدن زانو وعلل آن : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد علت اورژانسی بودن قفل شدن زانو : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد ترومبوز و آمبولی ریه چیست : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد نحوه ایجاد آمبولی ریه چگونه است و علائم آن چیست؟ : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد درمان طبی آرتروز، داروهای ضد التهابی و مسکن ها : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد تعریف قفل شدن زانو : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد ترومبوز چگونه به وجود می آید : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد  تغذیه بعد از جراحی تعویض مفاصل : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد  راهکارهای پیشگیری از ترومبوز و آمبولی ریه چیست ؟ : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد استحمام بعد از تعویض مفصل : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد نقش داروهای گیاهی در درمان آرتروز: اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد ترومبوفلبیت و آمبولی ریه بعد از تعویض مفصل : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد دوره آرتروپلاستی و آرتروسکوپی در مونیح آلمان : اینجا کلیک کنید

مشاهده ی فیلم در مورد ترمیم و بازسازی رباط صلیبی : اینجا کلیک کنید

اصلاح محوری واروس زانو و جراحی منیسک : اینجا کلیک کنید

عمل تعویض ران برای شکستگی و پای مصنوعی زیر زانو : اینجا کلیک کنید

جراحی برای کیست رباط صلیبی و منیسک در دو زانو : اینجا کلیک کنید

گزارش تصویری از arab health  در کشور امارات : اینجا کلیک کنید

تعویض مفصل لولایی زانو : اینجا کلیک کنید

جراحی رباط صلیبی با تاندون 4 سر رانی و ترمیم منیسک : اینجا کلیک کنید

ترمیم تاندون آشیل با پیوند تاندون از میت : اینجا کلیک کنید

تعویض مفصل ران در بیمار نود ساله : اینجا کلیک کنید

در آوردن قطعه استخوانی اسکلروزه کنده شده : اینجا کلیک کنید

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها