حتما برای شما هم پیش آمده که دچار کمردرد، زانو درد یا آسیب‌دیدگی ورزشی شوید و ندانید برای درمان به چه کسی مراجعه کنید: ارتوپد یا فیزیوتراپیست؟ هر دوی این تخصص‌ها به مشکلات اسکلتی-عضلانی مربوط می‌شوند، اما تفاوت‌هایی اساسی با هم دارند. ارتوپدها بیشتر روی تشخیص و درمان پزشکی مشکلات استخوانی و عضلانی تمرکز دارند و در برخی موارد از جراحی استفاده می‌کنند. اما فیزیوتراپیست‌ها بدون جراحی، با تمرینات و تکنیک‌های خاص به بهبود حرکت و کاهش درد کمک می‌کنند. در این مقاله تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی را به صورت کامل بررسی می‌کنیم تا در صورت نیاز تصمیم درستی بگیرید.
۵ تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی
اگر دچار آسیب اسکلتی-عضلانی شده‌اید، ابتدا باید با تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی آشنا شوید و سپس برای درمان، بهترین اقدام را انجام دهید. تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی از جهات مختلف به شکل زیر است:
۱. هدف اصلی درمان
ارتوپدی بیشتر روی تشخیص و درمان مشکلات استخوانی و عضلانی تمرکز دارد. اگر کسی دچار شکستگی استخوان، پارگی تاندون یا آرتروز شدید باشد، یک پزشک ارتوپد می‌تواند با روش‌های دارویی، تزریقات، گچ‌گیری و حتی جراحی مشکل او را برطرف کند. ارتوپدها برای درمان بیماری‌های جدی و پیچیده اسکلتی-عضلانی وارد عمل می‌شوند.
اما در مقابل فیزیوتراپی هدفش بازگرداندن حرکت و کاهش درد بدون جراحی و دارو است. اگر فردی دچار گرفتگی عضلات، کمردرد، زانو درد یا ضعف حرکتی شود، یک فیزیوتراپیست با تمرینات ورزشی، ماساژ و دستگاه‌های الکتریکی به بهبود وضعیت او کمک می‌کند.
۲. روش‌های درمانی
ارتوپدی ترکیبی از درمان‌های دارویی، تزریقات و جراحی است. برای مثال اگر کسی دچار پارگی مینیسک زانو شود، ارتوپد ابتدا دارو و استراحت را تجویز می‌کند، سپس اگر مشکل حل نشد، عمل جراحی تنها گزینه درمانی است. در بسیاری از موارد، بیماران پس از جراحی، برای بازگشت به فعالیت‌های عادی نیاز به فیزیوتراپی دارند.
اما فیزیوتراپی فقط از روش‌های غیرجراحی مانند تمرینات، ماساژ درمانی، کشش عضلات و تحریک الکتریکی برای کاهش درد و افزایش قدرت عضلات استفاده می‌کند. این روش‌ها معمولا زمان‌بر هستند و به تدریج باعث بهبود درد و پیشگیری از مشکلات بعدی می‌شوند.
۳. نوع مشکلاتی که درمان می‌کنند
ارتوپدی برای مشکلات جدی‌تر اسکلتی-عضلانی مثل شکستگی استخوان، دررفتگی مفصل، پارگی تاندون، پوکی استخوان و آرتروز شدید مناسب است. این تخصص با مشکلاتی که باعث تغییر در ساختار بدن می‌شوند، سر و کار دارد. در این شرایط بیمار نیاز به معاینات پزشکی، عکسبرداری (مثل اشعه ایکس یا MRI) و در برخی موارد جراحی دارد.
در مقابل فیزیوتراپی بیشتر برای مشکلات عملکردی مانند ضعف عضلانی، سفتی مفاصل، گرفتگی عضلات، کمردرد، گردن درد و بهبود پس از جراحی‌های ارتوپدی استفاده می‌شود. به عنوان مثال کسی که دچار کمردرد ناشی از نشستن طولانی‌مدت باشد، با فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی تا حد زیادی بهبود می‌یابد.
۴. چه کسی درمان را انجام می‌دهد؟
درمان‌های ارتوپدی توسط پزشک ارتوپد انجام می‌شود، یعنی فردی که در رشته پزشکی تحصیل کرده و تخصص خود را در حوزه ارتوپدی گرفته است. پزشک ارتوپد در ابتدا بیماری را تشخیص می‌دهد و با توجه به آن، دارو تجویز می‌کند، عمل جراحی انجام می‌دهد و در برخی موارد بیمار را به فیزیوتراپی ارجاع می‌دهد.
اما فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شود که متخصصی در زمینه حرکات اصلاحی و بهبود عملکرد عضلات و مفاصل است. فیزیوتراپیست‌ها معمولا در بیمارستان‌ها، کلینیک‌های خصوصی یا مراکز ورزشی فعالیت می‌کنند و تمرکزشان بر بهبود حرکت و کاهش درد بدون جراحی است.
۵. مدت زمان درمان
در ادامه بررسی تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی به مدت زمان درمان می‌توان اشاره کرد. درمان ارتوپدی بسته به شدت مشکل متفاوت است. اگر فردی دچار شکستگی یا آسیب شدید شود، هفته‌ها تا ماه‌ها درگیر روند درمانی است. در برخی موارد، بعد از درمان اولیه (مثب گچ گرفتن دست یا جراحی زانو)، بیمار برای بازگرداندن قدرت حرکت به فیزیوتراپی نیاز خواهد داشت.
اما فیزیوتراپی معمولاً یک فرآیند تدریجی و زمان‌بر است. ممکن است فردی چند هفته تا چند ماه به جلسات فیزیوتراپی نیاز داشته باشد تا دردش کاهش پیدا کند و دامنه حرکتش بهبود یابد. در بیشتر موارد، این روش برای درمان‌های بلندمدت و مدیریت دردهای مزمن موثرتر است.
جمع بندی؛ کدام را انتخاب کنیم؟
تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی به شدت آسیب و نوع مشکل شما بستگی دارد. اگر مشکل در حد خفیف باشد، مانند کشیدگی عضلات، رگ‌به‌رگ شدن یا دردهای مزمن، فیزیوتراپی گزینه‌ای بسیار مناسب است. این روش کمک می‌کند بدون نیاز به جراحی، قدرت عضلات و انعطاف‌پذیری بدن افزایش یافته و درد کاهش یابد.
اما در شرایط شدیدتر، مثل پارگی کامل رباط صلیبی (ACL) یا منیسک زانو، جراحی ارتوپدی ضرورت پیدا می‌کند. با این حال، جراحی همواره به عنوان آخرین راهکار در نظر گرفته می‌شود، چراکه پزشکان ابتدا تلاش می‌کنند با فیزیوتراپی مشکل را مدیریت کنند. در نهایت، برای درک دقیق‌تر تفاوت بین فیزیوتراپی و ارتوپدی و انتخاب بهترین مسیر درمان، مشورت با پزشک ضروری است.
