بدن ما انسان‌ها یک سیستم پیچیده از استخوان‌ها، مفاصل، عضلات و تاندون‌هاست. اما این سیستم گاهی دچار آسیب یا مشکل می‌شود که در دسته مشکلات ارتوپدی قرار می‌گیرند. در واقع ارتوپدی شامل بیماری‌هایی است که به اعضای حرکتی و اسکلتی بدن مانند استخوان‌ها، مفاصل و عضلات مربوط می‌شود. در این مقاله به بررسی شایع‌ترین مشکلات ارتوپدی و راه‌های درمان آنها خواهیم پرداخت.
۱. آرتروز (استئوآرتریت)
آرتروز یکی از شایع‌ترین مشکلات ارتوپدی است که به دلیل از بین رفتن غضروف مفاصل ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا در افراد مسن شایع‌تر است، اما در افراد جوان‌تر نیز میتواند به دلیل آسیب‌های مفصلی، اضافه‌وزن یا عوامل ژنتیکی رخ دهد. آرتروز بیشتر مفاصل زانو، لگن، انگشتان و ستون فقرات را درگیر می‌کند.
علائم آرتروز شامل درد مزمن (به خصوص هنگام حرکت مفصل)، سفتی و عدم حرکت مفاصل است. در مراحل شدیدتر، ممکن است فرد در انجام فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، بلند شدن یا گرفتن اشیا دچار مشکل شود. این بیماری باید توسط پزشک متخصص ارتوپدی درمان شود که مراحل و روش‌های درمان معمولا به صورت زیر است:
- داروها: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مسکن‌ها) مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب توسط پزشک تجویز می‌شود.
- فیزیوتراپی: با تشخیص پزشک جلسات فیزیوتراپی شروع می‌شود که شامل تمرینات تقویتی و کششی برای بهبود حرکت مفاصل است.
- اصلاح سبک زندگی: کاهش وزن، تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی منظم از تخریب بیشتر مفاصل جلوگیری می‌کند.
- تزریق داخل مفصل: تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک باعث کاهش التهاب و افزایش روان‌کنندگی مفاصل می‌شود که در صورت نیاز توسط متخصص ارتوپد تجویز می‌شود.
- جراحی: در موارد پیشرفته با تشخیص متخصص، تعویض مفصل زانو یا لگن انجام می‌شود.
۲. دیسک کمر و گردن
یکی دیگر از شایع‌ترین مشکلات ارتوپدی دیسک کمر و گردن است. دیسک‌های بین مهره‌ای مانند یک ضربه‌گیر برای ستون فقرات عمل می‌کنند، اما در اثر افزایش سن، فشارهای فیزیکی یا حرکات نامناسب دچار بیرون‌زدگی یا پارگی می‌شوند که اغلب در ناحیه کمر و گردن رخ می‌دهد. علائم این عارضه درد شدید کمر یا گردن (ممکن است به دست‌ها یا پاها نیز منتشر شود)، بی‌حسی و ضعف عضلانی است. درمان دیسک کمر و گردن با توجه به شدت بیماری، توسط متخصص ارتوپد تشخیص داده می‌شود که معمولا شامل موارد زیر است:
- استراحت و فیزیوتراپی: انجام حرکات اصلاحی و تمرینات کششی باعث کاهش فشار روی دیسک آسیب‌دیده می‌شود.
- داروهای ضدالتهابی و مسکن‌ها: برای کاهش درد و التهاب پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی و مسکن تجویز کند.
- تزریق استروئید: در صورت شدید بودن علائم، تزریق داروهای ضدالتهابی در اطراف عصب آسیب‌دیده میتواند به بهبود علائم کمک کند که در صورت نیاز توسط متخصص ارتوپد تجویز می‌شود.
- جراحی: در صورتی که درمان‌های غیرجراحی موثر نباشند، پزشک ممکن است جراحی دیسککتومی (برداشتن بخش آسیب‌دیده دیسک) را توصیه کند.
۳. پوکی استخوان (استئوپروز)
یکی از رایج‌ترین مشکلات ارتوپدی پوکی استخوان است که به کاهش تراکم استخوان گفته می‌شود. با کاهش تراکم، استخوان در اثر فشار یا ضربه جزئی به راحتی ترک میخورد یا می‌شکند. این بیماری بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد و ممکن است منجر به شکستگی‌های خطرناک در نواحی لگن، مچ دست یا ستون فقرات شود. جالب است بدانید که 80 درصد شکستگی‌های لگن در زنان دیده می‌شود و بیشتر در افراد بالای 60 سال رخ می‌دهد.
از علائم پوکی استخوان می‌توان به شکستگی‌های مکرر و کمردرد به دلیل تحلیل رفتن استخوان‌ها اشاره کرد. برای درمان این بیماری، شرایط بیمار بسیار اهمیت زیادی دارد و پزشک با سنجیدن آن بهترین روش درمان را مشخص می‌کند. برخی از روش‌های درمان پوکی استخوان شامل:
- رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین D: مصرف لبنیات، سبزیجات برگ‌سبز، ماهی و مکمل‌ها باعث تقویت استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان می‌شود.
- ورزش‌های تحمل وزن: تمریناتی مانند پیاده‌روی، دومیدانی و تمرینات مقاومتی به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
- داروها: داروهایی مانند بیس‌فسفونات‌ها از تحلیل رفتن استخوان جلوگیری می‌کند که در صورت نیاز توسط متخصص ارتوپد تجویز می‌شود.
- داشتن سبک زندگی سالم: ترک سیگار، کاهش مصرف الکل و قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای دریافت ویتامین D کمک بسیار زیادی به پوکی استخوان می‌کند.
۴. سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال یکی دیگر از مشکلات ارتوپدی است. این سندرم زمانی رخ می‌دهد که عصب مدیان در ناحیه مچ تحت فشار قرار بگیرد. این بیماری در افرادی که حرکات تکراری با دست انجام می‌دهند، مانند تایپیست‌ها، موسیقی‌دانان یا نجاران، بیشتر دیده می‌شود. علائم تونل کارپال شامل بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن، ضعف در انگشتان دست، درد شبانه در مچ و دست و کاهش توانایی در گرفتن اشیا است. برای درمان این سندروم روش های زیادی موجود دارد که با توجه به شرایط هر فرد متفاوت است. برخی از آنها عبارت‌اند از:
- استفاده از مچ‌بند طبی: برای کاهش فشار روی عصب مدیان.
- داروهای ضدالتهابی: مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب (در صورت نیاز).
- فیزیوتراپی: تمرینات خاص برای تقویت عضلات مچ و کاهش فشار بر عصب.
- جراحی: در موارد شدید، متخصص ارتوپد ممکن است برای آزادسازی عصب مدیان عمل جراحی را توصیه کند.
۵. زانو درد
زانو درد یکی از شایع‌ترین مشکلات ارتوپدی است که به دلایل مختلفی مانند آسیب‌های ورزشی، آرتروز، پارگی مینیسک یا مشکلات تاندون‌ها ایجاد می‌شود. افرادی که اضافه‌وزن دارند، ورزشکاران و سالمندان بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند. علائم زانو درد شامل تورم، خشکی مفصل، درد هنگام حرکت و حتی قفل شدن زانو است. برای درمان زانو درد ابتدا باید علت آن را پیدا کرده و با توجه به آن درمان مناسب را انتخاب کنید. تشخیص علت و روش درمان باید توسط متخصص ارتوپد انجام شود. اما به طور کلی روش‌های درمان زانو درد شامل:
- استراحت، کمپرس یخ، مصرف داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی و کاهش وزن از تاثیرگذارترین روش‌های درمان زانو درد است.
- استفاده از زانوبند طبی، تمرینات تقویت عضلات ران و پیروی از یک سبک زندگی سالم میتواند به شما در درمان زانو درد کمک کند.
- در موارد شدید، ممکن است نیاز به آرتروسکوپی، ترمیم رباط‌ها یا تعویض مفصل زانو باشد که توسط متخصص ارتوپد انجام می‌شود.
۶. اسکولیوزیس
اسکولیوزیس یا انحراف جانبی ستون فقرات، یک بیماری ارتوپدی است که باعث کج شدن ستون فقرات به شکل S یا C می‌شود. این مشکل اغلب در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر شده و دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، مشکلات عصبی- عضلانی یا بدون علت مشخص باشد. علائم اسکولیوزیس شامل شانه‌های نابرابر، بیرون‌زدگی یک طرف کمر و درد پشت است. برای درمان این مشکل متخصص ارتوپد باید بیمار را معاینه کرده و سپس با توجه به شرایط آن بهترین روش درمانی را مشخص می‌کند. اما به طور کلی روش‌های درمان این مشکل شامل:
- در موارد خفیف، ورزش‌های اصلاحی، فیزیوتراپی و استفاده از بریس (کمربند طبی) برای جلوگیری از پیشرفت بیماری توصیه می‌شود.
- در موارد شدید، متخصص ممکن است دستور جراحی فیوژن ستون فقرات برای اصلاح انحرافات دهد.
- تمرینات اصلاحی پیشرفت بیماری را گرفته و به درمان آن کمک می‌کند.
۷. پیچ‌خوردگی و کشیدگی عضلات
از دیگر مشکلات ارتوپدی پیچ‌خوردگی و کشیدگی عضلات است که معمولا در اثر حرکات ناگهانی، زمین خوردن یا هنگام فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد. این مشکلات با درد شدید، تورم و کبودی و در برخی مواقع با محدودیت حرکتی همراه است. راه‌های درمان این مشکل شامل:
- استراحت و بستن محل آسیب‌دیده.
- کمپرس یخ برای کاهش التهاب.
- تمرینات تقویتی برای بازگشت به عملکرد طبیعی.
- استفاده از داروهای مسکن در صورت تجویز پزشک.
نتیجه‌گیری
هر مشکلی که به حرکت و فعالیت شما مرتبط باشد، مشکلات ارتوپدی است. در این مقاله شایع‌ترین مشکلات و بیماری‌های ارتوپدی را بررسی کردیم و راه‌های درمانی هر کدام را مورد بررسی قرار دادیم. اما توجه داشته باشید که هر مشکل ارتوپدی نیاز به معاینه توسط متخصص ارتوپد دارد و پزشک متخصص با توجه به شرایط بیمار تشخیص می‌دهد که چه روش درمانی را ارائه دهد.
