نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل طی سالهای اخیر بهعنوان یکی از روشهای غیرتهاجمی و کمکی در ارتوپدی و فیزیوتراپی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. شاکویوترپی یا Shock Wave Therapy درمانی مبتنی بر امواج صوتی با انرژی بالاست که برای کاهش درد، کاهش التهاب و بهبود کیفیت عملکرد بافتها در بسیاری از مشکلات اسکلتیعضلانی استفاده میشود. هرچند SWT یک روش کمکی محسوب میشود، اما بسیاری از بیماران کاهش قابل توجهی در درد و افزایش توان حرکتی را پس از چند جلسه گزارش کردهاند.
شاکویوترپی چیست و چگونه انجام میشود؟
شاکویوترپی بر اساس ارسال امواج صوتی پرانرژی به بافتهای آسیبدیده عمل میکند. این امواج با ورود به ناحیه هدف، واکنشهای بیولوژیکی مختلفی ایجاد میکنند که از مهمترین آنها میتوان به افزایش جریان خون، تحریک روندهای ترمیمی، فعالسازی سلولهای ترمیمکننده و تعدیل پیامهای درد در پایانههای عصبی اشاره کرد. همین واکنشهاست که نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل را مهم و قابل توجه کرده است.
در جلسات درمانی، دستگاه شاکویو روی ناحیه دردناک قرار میگیرد و امواج صوتی به صورت پالسهای دقیق و کنترلشده وارد بافت میشوند. هر جلسه معمولاً چند دقیقه طول میکشد و بسته به شدت درد و نوع مشکل، بیمار به سه تا شش جلسه درمان نیاز دارد. از آنجا که این روش نیاز به بیهوشی، تزریق، برش پوستی یا بستری ندارد، از نظر بیماران یک گزینه ایمن، سریع و بدون دوره نقاهت محسوب میشود. پس از هر جلسه نیز بیمار میتواند همان لحظه به کارهای روزانه خود بازگردد.
شاکویوترپی با ارسال امواج صوتی پرانرژی به بافت آسیبدیده، جریان خون را افزایش داده، التهاب را کاهش میدهد و با تحریک ترمیم بافت، درد مفصل را بهبود میبخشد.
کاربردهای شاکویوترپی در ارتوپدی
درمان شاکویو در حوزه ارتوپدی جایگاه ویژهای دارد و برای بسیاری از بیماران که درمانهای معمول مانند دارو، فیزیوتراپی یا استراحت مؤثر نبوده است، بهعنوان مرحله بعدی درمان توصیه میشود. نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل در چندین مورد کاملاً برجسته است.
آرتروز زانو و لگن
شاکویوترپی میتواند در کاهش درد، کاهش خشکی و بهبود کیفیت حرکت مفصل مؤثر باشد. اگرچه SWT درمان قطعی آرتروز نیست، اما در آرتروز خفیف تا متوسط معمولاً نتایج خوبی در کاهش علائم ایجاد میکند. این روش بهخصوص برای بیمارانی که نمیتوانند جراحی انجام دهند یا تمایل به داروهای قوی ندارند بسیار کاربردی است.
تاندونیتها و التهابهای تاندونی
یکی از مهمترین کاربردهای SWT، درمان تاندونیتهایی مانند آرنج تنیسباز، التهاب تاندون شانه و التهاب تاندون آشیل است. در این شرایط، امواج شاکویو با تحریک روندهای ترمیمی و کاهش التهاب، به تسریع بهبود کمک میکنند.
خار پاشنه و درد کف پا
خار پاشنه شاید شناختهشدهترین کاربرد شاکویوترپی باشد. بسیاری از بیماران پس از چند جلسه، کاهش قابل توجهی در درد صبحگاهی و درد هنگام راهرفتن گزارش میکنند. در این مورد، نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل بهطور چشمگیری برجسته است.
بورسیت و دردهای مزمن بافت نرم
در شرایطی که بورسها ملتهب میشوند یا بیمار دچار دردهای مزمن اطراف مفصل است، شاکویو میتواند درد را کاهش دهد و حرکت را بهبود بخشد. این روش بهعنوان راهحلی کمکی، بهخصوص در بیمارانی که داروها یا روشهای سنتی پاسخ کافی نداشتهاند، مناسب است.
مزایای شاکویوترپی
مزایای متعدد SWT باعث شده استفاده از آن در کلینیکهای تخصصی افزایش یابد.
غیرتهاجمی بودن
شاکویوترپی هیچگونه برش پوستی، تزریق یا بیهوشی ندارد. این ویژگی باعث شده که بسیاری از بیماران بدون ترس از روشهای تهاجمی، بهراحتی آن را انتخاب کنند.
تحریک روندهای طبیعی ترمیم
امواج شاکویو سلولهای ترمیمی را فعال میکنند و جریان خون ناحیه را افزایش میدهند. این فرایند به بدن کمک میکند تا بافت آسیبدیده را با سرعت بیشتری ترمیم کند.
کاهش درد و التهاب
بسیاری از بیماران پس از چند جلسه، کاهش قابل توجهی در درد و التهاب تجربه میکنند. تاثیر SWT در این زمینه برای بسیاری از بیماران قابل مشاهده است.
عدم نیاز به بستری
جلسات کوتاه هستند و بیمار پس از درمان میتواند بلافاصله فعالیت عادی داشته باشد. این موضوع نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل را برای بیماران شاغل یا پرمشغله اهمیت بیشتری میدهد.
معایب و محدودیتهای شاکویوترپی
اگرچه SWT برای بسیاری از بیماران مفید است، اما محدودیتهایی دارد که باید مدنظر قرار گیرد.
احساس درد یا ناراحتی
برخی بیماران هنگام درمان کمی درد یا فشار حس میکنند که معمولاً موقتی است و پس از پایان جلسه برطرف میشود.
اثر نسبی و نهچندان طولانی
اثرات شاکویو اغلب چند هفته تا چند ماه باقی میماند و گاهی نیاز به جلسات یادآوری وجود دارد.
نیاز به چند جلسه درمانی
برای تأثیرگذاری مناسب، چند جلسه درمان پشتسر هم ضروری است و نتایج معمولاً فوری نیستند.
شواهد علمی متناقض
در برخی مشکلات مانند آرتروز شدید، مطالعات نتایج متفاوتی ارائه کردهاند. این موضوع نشان میدهد که نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل برای همه بیماران یکسان نیست و باید با نظر متخصص انجام شود.
ممنوعیت در برخی بیماران
افراد با اختلالات خونریزی، زنان باردار و بیماران دارای پروتز فلزی در ناحیه درمان باید از SWT پرهیز کنند.
شاکویوترپی ممکن است درد موقت ایجاد کند، اثر آن کوتاهمدت باشد و نیاز به جلسات متعدد داشته باشد. همچنین در برخی بیماران مانند بارداری یا وجود پروتز توصیه نمیشود.
چرا بیماران شاکویوترپی را انتخاب میکنند؟
بسیاری از بیماران به دلیل غیرتهاجمی بودن، سرعت انجام جلسات و نداشتن دوره نقاهت به شاکویوترپی علاقهمند میشوند. این روش میتواند گزینهای اطمینانبخش برای افرادی باشد که از دردهای مزمن خسته شدهاند و به دنبال راهکار سادهتری برای کاهش علائم هستند. علاوه بر این، نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل معمولاً پس از چند جلسه برای بیمار قابل حس است و همین موضوع انگیزه ادامه درمان را افزایش میدهد.
نقش شاکویوترپی در سبک زندگی بیمار
در بسیاری از بیماران، کاهش درد حتی بهصورت نسبی میتواند کیفیت زندگی را بهطور قابل توجهی بهبود دهد. زمانی که بیمار بتواند راحتتر راه برود، بهتر بخوابد یا فعالیتهای روزمره را بدون ناراحتی انجام دهد، اعتمادبهنفس او نیز بیشتر میشود. در این مرحله، نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل نهتنها فیزیکی بلکه روانی نیز اهمیت دارد.
شاکویوترپی در کنار سایر درمانها
SWT بههیچوجه جایگزین درمانهای اصلی مانند دارو، تزریق یا جراحی نیست. بهترین نتایج زمانی به دست میآید که این روش در کنار برنامه درمانی جامع شامل ورزش درمانی، فیزیوتراپی و اصلاح سبک زندگی استفاده شود. همکاری بیمار با پزشک در این زمینه بسیار مهم است.
جمعبندی
نقش شاکویوترپی در کنترل درد مفصل در سالهای اخیر بهعنوان یک روش کمکی مؤثر و غیرتهاجمی مورد توجه قرار گرفته است. این روش میتواند در آرتروز خفیف تا متوسط، تاندونیتها، خار پاشنه و دردهای مزمن بافت نرم مفید باشد. با این حال، شاکویو درمان قطعی نیست و باید در چارچوب یک برنامه درمانی کامل و تحت نظر پزشک انجام شود. برای انتخاب مناسبترین روش درمان، مشاوره با پزشک متخصص مانند دکتر عبداللهیفرد میتواند بهترین تصمیم را رقم بزند.
برای مشاهده مطالب بیشتر اینجا کلیک کنید.
