عوامل مؤثر بر پیدایش آرتروز چیست؟

– روند پیری
– عوامل ژنتیکی
– فاکتورهای مکانیکی (چاقی به ویژه در افراد مسن، ورزش‌های سنگین در سطح قهرمانی سبب افزایش احتمال وقوع آرتروز در هنگام پیری می‌شود، فعالیت‌های زیاد و مستمر، آسیب‌های پیشین مفصل‌ها می‌تواند زمینه ساز آرتروز زودرس باشد(مانند شکستگی داخلی مفاصل، ناتوانی عضلات)
– عوامل التهاب
– تغذیه
– یائسگی و محرومیت از استروژن

علائم مشترک در بیماران مبتلا به آرتروز مفاصل

– درد به دنبال استفاده از مفاصل مبتلا
– درد در شروع حرکت و یا خشکی مفاصل به دنبال بی‌حرکتی
– کاهش دامنه حرکت مفاصل
– احساس عدم اطمینان و کاهش توانایی در انجام کارهای روزمره

اجتناب از کارهای تکراری و مزمن ⁦ برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز

کار مکرر و مزمن با اعمال فشار تدریجی به مفاصل که در دراز مدت فرد به آن عادت می‌کند، می‌تواند موجب فرسایش تدریجی غضروف مفصلی در دراز مدت بشود و در ابتدا به دلیل بدون درد بودن و یا عادت فرد به درد مورد توجه نگیرد و در زمان توسعه آرتروز فرد را متوجه اشکال در مفصل بکند و موجب مراجعه به پزشک بشود که در این مرحله شاید درمان به سادگی ممکن نباشد.

درمان آب آوردن یا تورم زانو

درمان آب آوردن یا تورم زانو بسته به تشخیص پزشکان ارتوپد تغییر می‌کند.

وقتی آب زانو کم و تشخیص واضح است، می‌توان با استراحت و حرکت ندادن زانو، دراز کشیدن و بالا نگه داشتن آن، سرد و یا گرم کردن زانو (بسته به تشخیص علت) به بدن کمک کرد تا آن را زودتر جذب کند.
درمان قطعی تورم و آب آوردن  زانو ، با تفکیک و تشخیص علت بیماری، درمان پارگی رباط، منیسک، عناصر زانو، آرتروز، روماتیسم، نقرس، عفونت، تومورها و … ، بسته به مورد انجام می‌گیرد.

مراجعين به پزشكان ارتوپد

مراجعین به پزشکان ارتوپد، افراد و بیماران مختلفی هستند از جمله :

1- بیماری‌های مفصل با علت‌های متفاوت :

– علت التهابی: مانند بیماری آرتریت روماتوئید و لوپوس سیستمیک و بهجت

– علت مکانیکال: مانند بیماری آرتروزیا استئوارتریت.

– علل با منشا نورولوژیک : در اين موارد ،آسیب مفصل بدنبال آسیب سیستم عصبی که در اندام‌ها ایجاد می شود. مانند نوروپاتی بدنبال دیابت و …

– علل متابولیک: آسیب مفصل بعلت بیماری زمینه‌ای فرد مانند دیابت، نقرس و پوکی استخوان می‌باشد.

– علل عفونی: علت‌های عفونی متعددی مانند باکتری‌ها، یا تب مالت و یا سل می‌توانند باعث ابتلای مفصل شوند.

2- علل خارج مفصل:
در اطراف مفصل ضمائمی وجود دارد که هرکدام از آنها می‌توانند با علل متفاوت دچار آسیب شده و ایجاد بیماری نمایندکه با کمک پزشكان ارتوپد این مشکل حل می‌شود.

ضمائم مفصل عبارتند از:

– تاندون‌ها که التهاب آنها تاندونیت نامیده می‌شود: مانند بیماری آرنج تنیس بازان یا بیماری آرنج گلف بازها

– تورم اطراف تاندون‌ها ؛تنوسینوویت – کیست‌های اطراف مفصل ؛کیست سینویال

3- بیماری‌های استخوان که با علل متعددی ایجاد می‌شود:

–  علت متابولیک: که سردسته آنها بیماری پوکی استخوان و یا استئوپروز می‌باشد.

– علل عفونی: که می‌تواند با منشا باکتری‌ها و یا قارچ‌ها باشد و به آن بیماری استئومیلیت گفته می‌شود.

4- بیماری‌های ستون فقرات که عوامل مختلف می‌تواند در ایجاد آن دخیل باشد که عبارتند از:

– بیماری‌های التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزانت سردسته آنهاست.

– بیماری‌های با علت‌های مکانیکال که علل آن آرتروز مهره‌های گردن و یا بیماری‌های فتق دیسک می‌باشد که باعث ایجاد اثر فشاری بر روی ریشه عصب شده و دردهای ارجاعی به اندام‌های فوقانی و تحتانی ایجاد می‌کند که باید با مراجعه به پزشكان ارتوپد از تشدید بیماری جلوگیری کنند.

– علل عفونی که در آن عفونت‌های مختلفی مانند باکتری‌ها، سل و یا بروسلا می‌توانند باعث دیسک شده و مهره‌های کمر را مبتلا نمایند.

5- بیماری‌های بافت همبند: مانند بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا ‪SLE

6- علل ضربه‌ای : مثل پارگی منیسک، رباط‌ها، تاندون‌ها، اعصاب محیطی، عضلات، شکستگی و دررفتگی‌ها

نماد ارتوپدی

نماد ارتوپدی، درخت کج بسته شده به یک تیرک بسته شده انتخاب و مشهور شده است.

لغت« اُرتوپدی» از دو کلمه یونانی «اُرتو» به معنی صاف و مستقیم و «پدیاتر» به معنی اطفال، مشتق و توسط یکی از قدیمی‌ترین پیش کسوت‌های ارتوپد مشهور جهان بنام نیکولاس اندری در سال ۱۷۴۱ نامگذاری شده است . دلیل نامگذاری فوق، وظیفه اولین ارتوپدها در اصلاح ناهنجاری‌ها، کجی و معوجی اندام‌ها و فقرات کودکان بوده است.

تاریخچه‌ی ارتوپدی مدرن و پروتزها در جهان

از عمر ارتوپدی مدرن بیش از ۶۰ سال نمی‌گذرد، شروع ارتوپدی مدرن را به سالهای ۱۹۶۰-۱۹۷۰ نسبت می‌دهند و در این سالها شاید اختراع میله‌های داخل کانال استخوانی توسط دکتر کونچر نقطه‌ی عطفی در درمان شکستگی‌ها در رشته ارتوپدی گردید و بیشتر بیماران مبتلا به شکستگی استخوان‌ها که قبلابیشتر به روش بسته و با کشش یا گچ گیری درمان می‌شدند و تا مدت‌ها امکان به راه افتادن و تحرک نداشتند با تعبیه میله کونچر زودتر و حتی قبل از جوش خوردن شکستگی به کار و زندگی خود برگشتند.

البته با وجود کشف این روش موفق، تا سال‌ها کماکان روش کشش برای درمان شکستگی‌های ران و ساق بکار می‌رفت و پس از مدتی میله داخل کانال استخوان جایگاه خود را پیدا کرد و سپس ثابت کردن شکستگی‌ها با میله داخل استخوان، (بدون باز کردن محل شکستگی و کونچر اینترلاک) اختراع و توسعه یافت.

در همین سال‌ها جان چارنلی روشی را پیشنهاد و اجرا کرد که در آن مفصل خراب شده‌ی ران در لگن با پلاستیک اکریلیک جایگزین و با سیمان مخصوص در لگن ثابت می‌شد و سر ران خراب شده، برداشته شده و با یک سر فلزی استیل ضد زنگ مفصل می‌شد و خود این سر فلزی نیز بر روی یک ساقه که در کانال استخوان ران با سیمان خاص کاشته می‌شد، می‌نشست و ثابت می‌گردید.

این پروتزها گرچه امروز استفاده نمی‌شود اما پایه و اساس پروتز‌های نسل جدید سیمانی و غیر سیمانی است و پروتز‌های با مواد بهتر و عمر مفید بیشتر و عوارض کمتر تولید شده‌اند که این روش را بهبود بخشیده و کارائی آن را بهتر کرده است. تعویض مفصل زانو نیز بعد از پروتز ران توسط دکتر مکینتاش و در ابتدا برای بیماران آرتریت روماتوئیدی بکار گرفته شد و سپس جایگاه خود را در درمان آرتروز زانو و سایر بیماری‌ها پیدا کرد و طی سال‌های اخیر در تکنیک کار گذاری و مواد اجزای پروتز پیشرفت‌هایی حاصل شد و امکان تعویض مجدد زانو در صورت عدم موفقیت پروتز اول و یا تخریب آن و یا اتمام عمر آن فراهم شد.

در طی چند دهه‌ی اخیر جراحی‌های بسته مفاصل با آرتروسکوپی نیز آغاز، رشد و توسعه یافت و روش‌های کم تهاجمی جایگزین روش‌های قدیمی‌تر شد و اقدامات جراحی بسیار پیچیده با سوراخ کوچک در مفاصل انجام شد و پیشرفت‌های زیادی کرد. این روش ابتدا در مفصل زانو بکار رفت و سپس تکنیک انجام آن در سایر مفاصل نیز توسعه یافت. تمام پیشرفت‌های ارتوپدی مدرن مرهون پزشکان ارتوپد، دانشمندان، طراحان و بیماران ارتوپدی است، که با تلاش روز افزون و تحمل مرارت‌های بیشمار نسل‌های آینده خود را منتفع کرده‌اند.

ارتوپدی

ارتوپدی رشته‌ای از علم پزشکی است که به درمان آسیب‌ها و بیماری‌های سیستم حرکتی، اسکلتی و عضلانی می‌پردازد.
اسامی متعددی برای این رشته پزشکی نهاده شده و آن را با نام‌های متعددی مثل اورتوپدی، اُرتوپدی، ا‌ستخوان پزشکی،جراحی استخوان، جراحی استخوان‌ها و مفاصل، تخصص جراحی اورتوپدی، تخصص جراحی ارتوپدی، تخصص اورتوپدی،تخصص ارتوپدی ، جراحی سیستم اسکلتی، جراحی اندام‌ها و فقرات، جراحی سیستم حرکتی و جراحی استخوان و مفصل ، جراحی سیستم اسکلتی عضلانی و جراحی سیستم موسکولواسکلتال نامیده اند.

لغت« اُرتوپدی» از دو کلمه یونانی «اُرتو» به معنی صاف و مستقیم و «پدیاتر» به معنی اطفال، مشتق و توسط یکی از قدیمی ترین پیش کسوت‌های ارتوپد مشهور جهان بنام نیکولاس اندری در سال ۱۷۴۱ نامگذاری شده است .دلیل نامگذاری فوق، وظیفه اولین ارتوپد‌ها در اصلاح ناهنجاری‌ها و کجی و معوجی اندام‌ها و فقرات کودکان بوده است.

حیطه کار ارتوپدی

حیطه کار ارتوپدی در درمان‌های جراحی و طبی آسیب‌های ضربه‌ای و غیر ضربه‌ای درهمه اعضای حرکتی اعم از انگشتان دست، کف‌دست، مچ دست، ساعد، آرنج، ‌بازو، شانه، انگشتان پا، کف پا، مچ پا، ساق پا، زانو، ران، مفصل ران، لگن و ستون فقرات نقش دارد.

عمده موارد حیطه کار ارتوپدی عبارتند از :

-درمان آسیب‌های ورزشی
-درمان آسیب‌های تصادفات
-درمان قطع عضو در موارد خاص
-درمان آسیب و قطع اعصاب محیطی
-درمان آسیب عروق محیطی در اندام‌ها
-درمان پیوند تاندون‌ها و اعصاب و عروق
-درمان مشکلات و بیماری‌های روماتسیمال
-درمان پیوند استخوان‌ها و غضروف مفصلی
-درمان پیوند پوست و فلپ پوست و نسوج نرم
-درمان بیماری‌‌های مادرزادی اندام‌‌ها و فقرات
-درمان اصلاح انحرافات محوری اندام‌ها و فقرات
-درمان و ترمیم پاره شدن و کشیدگی تاندون‌ها
-درمان بیماری مفاصل و بيمارى‌هاى روماتيسمى
-درمان طویل و کوتاه سازی اندام با اوستئوتومی
-درمان آسیب مفصل دراندام‌ها با ثابت کردن مفصل
-درمان تومورهای نسوج نرم و استخوان و مفاصل
-درمان عفونت‌های نسوج نرم و استخوان و مفاصل
-درمان‌های جراحی میکروسکوپی اعضا، دست و پا
-درمان شکستگی‌ها ودررفتگی‌های اندام‌ها و فقرات
-درمان رگ به رگ شدن و کشیدگی و پارگی رباط‌ها

فلوشیپ ارتوپدی یکی از زیر شاخه های پزشکی است. بعد از طی دوره پزشکی عمومی، اخذ دانشنامه دکترای عمومی، گذراندن دوره رزیدنتی چهار ساله و گذراندن مرحله به مرحله امتحانات تخصص ارتوپدی ، مدرک تخصصی ارتوپدی اعطا می شود. اما با توجه به توسعه روزمره علوم پزشکی و ضرورت کسب تجربه خاص در یک زیر شاخه، تعدادی از جراحان ارتوپد ضمن توانایی درمان کلیه موارد تحت حیطه علم ارتوپدی با گذراندن دوره‌های اختصاصی‌تر و فوق تخصصی تکمیلی چند ماهه یا چند ساله ارتوپدی (فلوشیپ ارتوپدی) ، در زیر شاخه های ارتوپدی ، عنوان فلوشیپ ارتوپدی یا فلوشیپ فوق تخصصی ارتوپدی را در یکی از زیر شاخه‌های ارتوپدی کسب می‌کنند و به اقدامات درمانی فوق تخصصی‌تر ، در زیر رشته‌های ارتوپدی می پردازند.

دوره‌های فلوشیپ ارتوپدی رایج در جهان :

فلوشیپ آسیب‌های ورزشی
فلوشیپ آرتروسکوپی(فلوشیپ جراحی بسته مفاصل)
فلوشیپ آرتروپلاستی(فلوشیپ تعویض مفاصل)
فلوشیپ جراحی شانه
فلوشیپ جراحی آرنج
فلوشیپ جراحی دست
فلوشیپ جراحی لگن و مفصل ران
فلوشیپ جراحی زانو
فلوشیپ جراحی پا و مچ پا
فلوشیپ جراحی ستون فقرات
فلوشیپ جراحی ارتوپدی اطفال
فلوشیپ تروما (آسیب های ضربه ای)
فلوشیپ تومورهای اسکلتی عضلانی
فلوشیپ جراحی اعصاب محیطی
فلوشیپ جراحی فلج‌های مادرزادی و اکتسابی
فلوشیپ جراحی‌های میکروسکوپی